Avrupa’da Gaz Fiyatları Yüzde 15 Arttı, İran-İsrail Gerilimi Etkisiyle

İsrail’in İran’a saldırıları sonucu Hürmüz Boğazı’nda yaşanabilecek sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) sevkiyatları ve bölgedeki gaz arzındaki olası aksaklıklar, Avrupa’da gaz fiyatlarının bir hafta içinde yüzde 15 yükselmesine neden oldu.

Hürmüz Boğazı, Basra Körfezi’nin ağzında bulunan dar bir geçittir ve Orta Doğu’dan LNG ve petrol üretimini Umman Denizi ve Hint Okyanusu üzerinden dünya pazarlarına ulaştırmaktadır.

Global LNG ticaretinin yüzde 20’si Hürmüz Boğazı’ndan geçerken, bölgedeki büyük LNG üreticileri olan Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin tüm ihracatı buradan yapılmaktadır.

Avrupa, Rus gazı tedarikini kaybetmesiyle LNG’ye bağımlılığını artırmıştır ve Orta Doğu’dan önemli miktarda LNG ithal etmektedir. Bu sebeple, İsrail’in İran’a saldırısı sonrasında bölgede gaz ve LNG arzında yaşanabilecek aksaklıklar, Avrupa gaz fiyatlarına yansımıştır.

Fiyatlar Dalgalı Bir Seyir İzledi

Avrupa’da en derin gaz ticaret noktası olan Hollanda merkezli TTF’de temmuz vadeli kontratlarda gaz fiyatları son bir hafta içinde yaklaşık yüzde 15 arttı.

12 Haziran’da 36,2 eurodan kapanan gaz fiyatları, hafta boyunca inişli çıkışlı bir seyir izledi. 18 Haziran’da 38,7 euroya ulaşan fiyatlar, 19 Haziran’da 39,3 eurodan işlem görmeye başlasa da günü 41,5 euroda tamamladı.

Bu durum, Avrupa gaz fiyatlarının 31 Mart’tan beri en yüksek seviyeye ulaştığını göstermektedir. Ağustos vadeli kontratlarda ise gaz fiyatı megavatsaat başına 41,9 euroya çıkmıştır.

Hürmüz Boğazı’ndan Geçişlerde Temkinli Hareket Ediliyor

Fiyatlardaki bu artış, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma ihtimaliyle ilişkilendirilmektedir. Ancak, İran’ın bu adımı atma olasılığının düşük olduğu düşünülse de gerçekleşmesi durumunda Avrupa’nın gaz tedarikinin yaklaşık yüzde 4’üne denk gelen Katar’dan LNG tedarikinde ciddi sıkıntılar yaşanabilir.

Katar yetkilileri deniz trafiğinin normal seyirde devam ettiğini belirtmesine rağmen, tanker operatörleri Hürmüz Boğazı geçişlerine temkinli yaklaşmaktadır.

Avrupa’nın 2024’teki LNG ithalatının yüzde 46’sını ABD, yüzde 16’sını Rusya, yüzde 11’ini Cezayir, yüzde 10’unu Katar, yüzde 5’ini Norveç ve yüzde 4’ünü Nijerya sağlamaktadır.

Bununla birlikte, Avrupa’da mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcak hava talebinin artmasına ve gazdan elektrik üretimine olan ihtiyacın yükselmesine neden olmuştur. Bu durum, Avrupa gaz fiyatlarında yukarı yönlü baskı oluşturmaktadır.

Gaz depolarının iyi bir seviyede dolu olmasına rağmen, Avrupa’nın enerji bağımlılığı açısından hala kırılgan olduğunu gösteren fiyat artışları dikkat çekmektedir.

Bu hafta içinde 7 LNG tankeri, Hürmüz Boğazı’na girmeden Umman açıklarında beklemeye alındı. Bu durum, bölgedeki gerginliğin etkilerinin deniz trafiğine yansıdığının bir göstergesidir.